– Hij was teleurgesteld, verontrust, maar ook kwaad. Hij wou ‘het’ kwijt maar kreeg het niet goed gezegd of geschreven. Ik besloot hem daarbij te helpen, en ik deed meer: ik gaf hem dit forum.
.../. “Al van in de Romeinse oudheid waren er in het politieke amphitheater bepaalde vertegenwoordigers van het volk die hun narcistische ‘bestaan’ probeerden te verantwoorden door andersdenkenden te schofferen met zelfverheerlijkende speeches: geen daden maar woorden. Zij kruipen vandaag nog steeds als kakkerlakken rond, vooral aan de uiterst rechtse kant van het podium; men noemt ze ook wel eens luizen in de pels.
Ondertussen noemen zij oorlogsvluchtelingen nog steeds criminele ‘barbaren’; ze hebben geen menselijk plan om er mee om te gaan maar maken er veel misbaar over en schuiven het probleem naar elkaar door als laffe huilende hyena’s. Onbeschaamd blijven sommigen er nochtans ook voor pleiten om wapens te leveren aan landen waar dictators – ze gaan er graag op de koffie – hun eigen burgers laten ten onder gaan en ze op de vlucht jagen door afschuwelijke oorlogen. De bittere ironie ligt in het feit dat veel vluchtelingen hun heil zoeken precies in die landen die de wapens hebben geleverd.
Er zijn onder hen steeds meer populisten die krampachtig zoeken naar één of andere verhullende naam: zij draaien naar de wind van “het volk” maar goochelen vooral met déjà vu-begrippen zoals de ‘heilige’ natie, eer, bloed en trouw, onafhankelijkheid, soevereiniteit, vrijheid, eigen volk eerst… ze praten de mensen een ‘front’ aan, een ‘blok’ of desnoods een ‘belang’, als zij denken dat dat beter verkoopt... Alleen al door de stereotiepe inhoud van hun betoog kan je ze niet van veel creativiteit verdenken.
Zij beweren dat het een ‘verdienste’ is om toevallig geboren te worden in een land van melk en honing, maar dan wel met ‘zuiver bloed’ (al geraken zij daardoor niet van de smet van hun ‘erfzonde’ af). Ik vond een duidelijk voorbeeld van hun kwalijke retoriek in een TV-serie**, waar de scenaristen – al of niet bedoeld – bij het gefundenes fressen toch ook relativerende humor vonden door als naam van de kwalijke bende de ‘Lorredraaiers’ te verzinnen – ik zag er rabouwen in die anderen of andersdenkenden een ‘loer’ willen ‘draaien’; de tegenstrijdigheden in de redenering van de opgevoerde fanatiekelingen is opvallend:
‘Onze voorvader heeft ooit gezegd: ik sta geen grond der vaderen af wier kloekheid ons dat erfdeel gaf. Wij hebben niet te kiezen waar we geboren worden zoals we niet te kiezen hebben uit welke schoot we geworpen worden… maar ook al hebben wij daar geen inspraak over, wij zullen onze geboortegrond nooit verraden. Nooit! Wij blijven altijd trouw aan de grond waaruit we voortgekomen zijn. Die grond is van ons en behoort alleen ons toe! Wij zijn geboortegrond verraadt, pleegt verraad aan het eigen bloed… Geen vermenging van bloed!!!’ **
Dergelijke uitspraken/meningen bezorgen mij koude rillingen. Zij worden ingegeven door xenofobie, wat eigenlijk een irrationele en/of obsessieve angst is voor vreemden, buitenlanders of buitenlandse voorwerpen/zaken. Die definitie is al lang verschoven van vreemdelingenangst naar vreemdelingenhaat. Het daaruit voortvloeiend racisme vindt zijn brandstof altijd weer in die angst, ook al weten weldenkende mensen wel zeker dat angst een slechte raadgever is. Die uitgesproken haatgevoelens getuigen ook niet van een grote sociale intelligentie.
Ik moet het van mij afschudden: laat ik dan ook – voor één keer – maar eens hun taalgebruik hanteren: zou het misschien, als ze “great again” roepen, over de gefrustreerde ambities van hun (kleine) lul kunnen gaan?
De kwetsbaarheid van een democratie ligt in het feit dat om oprecht democratisch te zijn – in de puurste vorm – het zichzelf open stelt om overgenomen te worden door fundamenteel anti – democratische krachten.
Zowat een halve eeuw geleden werd het racistisch imperialisme van de nationaalsocialisten vervolgd na hun moorddadige Holocaust – hun meeheulende volgelingen worden met twijfelachtige handschoenen aangepakt; Hindenburg had zich eerder zwaar misrekend met de denkpiste dat die partij snel zou verdwijnen door hun führer dan maar kanselier – zeg maar eerste minister – te maken. Is er iets van geleerd? Ook vandaag hoor je het weer: “als je zo een partij macht geeft zullen die het wel niet kunnen waar maken en zichzelf heel snel wegklungelen. De beste manier om ze kwijt te geraken is ze te laten regeren!” Leve de democratie. Het volk heeft gesproken. En “Gott mit uns!” De schade die ze ondertussen kunnen aanrichten lijkt nog steeds niet belangrijk.
Het is eigenlijk voor mij niet te begrijpen dat een racistische partij vandaag überhaupt màg ‘bestaan’ en met succes mag meedoen aan verkiezingen in een democratisch land waar in de grondwet staat dat racisme niet kàn – en strafbaar is. Ik zal wel te eenvoudig van geest zijn om dat te verstaan.
Vandaag worden neo-fascisten zelfs met veel tamtam in het parlement binnengehaald: zij zweren zonder verpinken de grondwet na te leven van een land dat ze eigenlijk willen opdoeken en hun eed wordt ondersteund met een gecamoufleerde ‘heil’groet. Uitgesproken racistische en xenofobe politieke leiders reageren schijnheilig verontwaardigd als je hen daarop wijst. Het liefst van al zouden ze nochtans de guldensporenslag opnieuw doen, vrouwen onderwerpen en elke gekleurde medemens weer nigger noemen; om religieuze of etnische zondebokken zitten zij ook niet verlegen. Het door hun eigen voorouders duur verworven recht op vrije meningsuiting hollen zij onbeschaamd uit door wild om zich heen te schelden, nieuwkomers te beschimpen, andersdenkenden te bespotten, te kwetsen en te vernederen. Oh ja, ik hoor het hen straks over mij al zeggen: de pot verwijt de ketel etc…
In een politieke ‘Game of Thrones’ zou zo een onbetrouwbaar iemand dan het ultieme valse excuus kunnen uiten om zijn wandaden te vergoelijken : ‘ik heb mijn goede en mijn slechte kanten’… maar als een ui half zwart is, is hij rot. Natuurlijk hebben wij allemaal minder fraaie kantjes maar uiteindelijk is een mens in se goed of slecht in zijn bedoelingen.
Er is niets mis mee om een bewuste Vlaming te willen zijn – op mijn vele reizen was ik overal welkom omdat ik blijkbaar behoorde tot een gezellig, verdraagzaam en gastvrij volk – maar als je in ons vlakke land aan enkele fanatieke ‘blauwvoeters’ vraagt wat nu die fameuze Vlaamse identiteit is komen ze niet veel verder dan een ‘leeuw die kan klauwen’. Wie was of is dat dan? Om romantische helden in het leven te kunnen roepen werd er door de ‘Vlaamse ontvoogders’ in de negentiende eeuw meer dan één loopje genomen met de geschiedenis: zo verschijnt Robrecht III van Béthune in het boek van Conscience als die heldhaftige leeuw op het guldensporenslagveld... terwijl hij toen in werkelijkheid in Frankrijk gevangen zat. So far for fake news... and false identity. (uitgevonden tradities zijn ook scheer en inslag in nationalistische geschiedschrijving).
Ik kan zeker begrip opbrengen voor de romantiek van dat verhaal maar moet ik nu trots zijn op fundamentalistische ultra-nationalisten die hun klauwen scherpen om uit te halen naar iedereen die het niet met hen eens is of in hun weg loopt? Je weet wel welke kwalijke F- ideologie je daarin kan herkennen.
Zoals ik de wereld afglijdend zie veranderen – zeg maar regresseren – wordt het voor mij steeds duidelijker dat een “gematigd nationalist” een contradictio in terminis aan het worden is.
Geen enkele van de verliezende politieke partijen steekt ondertussen een hand in eigen boezem over de falende inhoud van hun programma, maar beweert slechts dat ze het niet goed verkocht konden krijgen; elke reclamejongen weet nochtans dat geen enkele publiciteitscampagne zin heeft als je produkt niet goed is: je kan een fletse taart wel proberen verkopen door een misleidende verpakking maar dat lukt slechts éénmaal – tot de mensen aan den lijve ondervinden hoe flauw het ‘gebak’ smaakt.
Democratie? Vraag het aan het volk? De kiezer hoort het niet graag maar heeft niet altijd gelijk, hij leert niet van het verleden en wil blijkbaar opnieuw bedrogen worden. Inspelen op angst, ongenoegen en primitieve basisinstincten loont daarom nog altijd. Het is ahw een menselijke natuurwet geworden om zich te laten misleiden door leugenaars en hypocrieten, die zich specialiseren in manipulatie, fake news, valse beloftes en vernietigende oplossingen voor menselijke problemen… alsof de kiezer kiest voor zijn eigen ondergang.
De spreuk ‘l’union fait la force’ in het wapenschild van het Belgenland dat meer dan ooit verdeeld is, kan best vervangen worden door ‘l’union fait la farce’: hoe leg je het aan andere landen uit dat we met zes regeringen en parlementen er nog niet in slagen samen te werken om één van de kleinste landen ter wereld deftig te besturen. Ik citeer iemand uit het zuidelijk landdeel***:
‘Als we de ochtend na de vorige verkiezingen deden alsof we wakker werden met een kater na het zien van de Vlaamse resultaten, dan was het vooral om te dwepen met onze eigen deugdzaamheid. Bij ons ‘geen sprake van’, meneer, wij francofonen zijn humanisten. No pasaràn. Geen uiterst rechtse verkozenen in het zuiden, zo is dat, cordon sanitaire en al, en wat dan nog dat die plaag door heel Europa uitgezwermd is tot in de hoogste regionen van de macht, wij zijn de goedzakken, zie ons gerust als zachtmoedige boskabouters… Terwijl we goed genoeg weten dat er niet meer nodig is dan een handvol figuren met een minimum aan intelligentie, wilskracht en organisatietalent om een bruine doorbraak te forceren.’
Er zijn er ook die uitgeblust – soms ook na een jarenlange stoelendans van partij naar partij – met een krop in de keel verklaren te zullen stoppen met de politiek, maar vlak daarna toch nog gaan ‘zetelen’ in een wegkwijnende senaat of in één of andere Europese forum/raad/commissie/parlement om – door de onmachtige burger dik betaald – verder te modderen aan het failliet van de democratie.
In het politieke schouwspel zijn er natuurlijk ook nog altijd spelers die het goed bedoelen – ook met Vlaanderen, België en met de wereld – maar die krijgen soms slechts een bijrol of worden op hun menselijkheden afgerekend via uitgekiende roddels en leugens op sociale media. Reken vooral niet op demagogische politici met twee gezichten; over hun oprukkende meute hoorde ik destijds al in het stamcafé van mijn grootvader: “als je je vader en moeder hebt vermoord, ben je nog te goed om op die manier in de politiek te gaan”. Ik ging met mijn opa als kleine jongen wel eens mee op zondag toen hij na de obligate hoogmis een pint ging drinken in een volkscafé en ik luisterde goed naar die grote mensen. Ik voelde goed aan dat zij mij wat wilden sparen in hun frustraties maar ik weet ook wel zeker dat die stamgasten in die bewuste uitspraak toen eigenlijk alle politici bedoelden“ ./...
– Hij las het en zei dat het heel dicht kwam bij wat hij kwijt wou. Hij werd er wel niet vrolijker van, en ik ook niet… maar het is wat het is.
Ik vraag mij wel af in wie hij nu het meest teleurgesteld is: in die ‘foute’ politiekers of in degenen die voor hen kiezen?
_____________honi soit qui mal y pense______________________Fantastoricus_______________
*afbeelding: collectie Atlas Van Stolk ** Grenslanders op ‘één’ *** Myriam Leroy in DS
meer op de blog fantastoricus.strikingly.com of facebook van Raphaël Snoeck
reageren kan ook op raphaelsnoeck@skynet.be
