”Het verhaal hield ons op een stormachtige herfstavond aan het haardvuur gekluisterd in het oude huis; we luisterden stil naar de verteller en hielden onze adem in omdat het geheimzinnig was en misschien griezelig beloofde te worden.”
Er was eens in Saint Quentin, een dorpje aan de Mont Saint Martin in Frankrijk, een arm oud vrouwtje dat eenzaam in een schamel huisje woonde. Op een avond blies de harde noorderwind de natte bladeren van de bomen; de regen viel in stromen neer, toen er plots op haar deur werd geklopt. Ze deed angstig open en voor haar stond een doorweekte jongeman met een volle baard, gekleed in een lange zwarte jas. “Of hij eventueel hier kon overnachten” vroeg hij. Zonder aarzelen liet het oude vrouwtje de vreemdeling binnen en bood hem zelfs haar laatste stukje brood aan. Terwijl hij dit verorberde met koffie uit de oude kan die al uren op haar fornuis stond, maakte ze in het schuurtje ernaast met wat samengeraapt stro – of was het hooi – een warm en droog bed klaar.
’s Anderendaags, vroeg in de morgen, kwam hij haar zichtbaar uitgerust bedanken. Hij vroeg heel beleefd of hij geen schuld had, maar dat wimpelde het oude vrouwtje beslist af. Toch wou hij haar bedanken en vooraleer hij wegging zei hij het volgende: “Dat wat je vandaag als eerste doet, zal je de hele dag doen”. En hij vertrok. Wat voor een rare snuiter is me dat, dacht het vrouwtje. Dat wat je vandaag voor het eerst doet, zal je de hele dag doen… wat bedoelde hij daarmee?
Allemaal goed en wel, dacht zij, maar ondertussen heeft die vreemdeling wel mijn laatste stukje brood opgegeten. Ik moet straks naar de bakker; snel even mijn schaarse geld geteld. Ze nam haar portemonnee en begon te tellen. Eén, twee, drie, vier en ze telde… en ze telde… Er bleef maar geld uit haar beursje komen… en ze telde… en ze telde. Een volle dag en nacht bleef ze maar tellen tot haar huisje vol lag met geld en ze uiteindelijk steenrijk achterbleef.
In een klein gehucht blijft zo een verhaal natuurlijk nooit lang geheim. Na een tijdje sprak iedereen erover en zo kwam het ook ter ore van die ene rijke vrekkige vrouw die aan de andere kant van het dorp bovenop de heuvel woonde in een groot huis. Ze hoopte – zoals eigenlijk iedereen in het dorp – dat ooit die rare snuiter, of was dat Onze Lieve Heer, bij haar zou langs komen.
De zomer ging voorbij en op één van de eerste regenachtige herfstdagen werd ook aan haar deur geklopt. Ze deed open en wist onmiddellijk wie er voor haar stond. Doorweekt en verkleumd, die volle baard en die lange zwarte jas, dat moest ‘hem’ zijn.
Onmiddellijk liet ze hem binnen en gaf hem – vrekkig als ze was – wat water en brood; zolang het haar maar geen geld koste... zelfs haar eigen bed gaf ze hem, terwijl zij zelf naar de schuur trok om op de hooizolder te dromen van de rijkdom die haar te wachten stond. De volgende morgen speelde zich hetzelfde tafereel af als die keer bij de aanvankelijk arme vrouw. Hij vroeg zijn schuld, wat de vrouw overdreven onderdanig – zeg maar schijnheilig – afwimpelde, en daarop zei de man ook nu: “Wat je vandaag als eerste doet, zal je heel de dag doen”.
Zij kon nauwelijks wachten tot hij aan de horizon verdwenen was. Door de gedachte dat ze heel de dag geld zou kunnen tellen, werd ze heel erg opgewonden – het sloeg op haar blaas – waardoor ze snel naar buiten trok om even een plasje te doen... en ze plaste… en ze plaste… en ze plaste… Een volle dag en een volle nacht zat ze gehurkt boven op de Mont Saint Martin en al dat water stroomde langzaam naar beneden, waar het zijn eigen weg zocht naar de zee. En zo ontstond deSCHELDE.
(Een oud verhaal uit Saint Quentin in Frankrijk. De naam “Schelde” in het Nederlands heeft alles te maken met onze woorden voor blinken, spiegelen : schellen.)
_________________________Fantastoricus_____________
met dank aan Godfried – partner in crime in de zoektocht naar oude (volks)vertelsels – die dit verhaal van iemand hoorde die zelf het verhaal ook van iemand anders hoorde, die op zijn beurt… eentje dus voor mijn reeks van ‘the story goes’.
Meer op de blog fantastoricus.strikingly.com of facebook van Raphaël Snoeck
reageren kan ook op raphaelsnoeck@skynet.be
